„Gdy gaśnie pamięć ludzka – dalej niech mówią kamienie…”

Kardynał Stefan Wyszyński

Dnia 17 września 2013 r. – w  74. rocznicę agresji Związku Radzieckiego na Polskę - odbyły się uroczystości patriotyczne w Gminie Jedwabne. Połączone one były z druga rocznicą odsłonięcia pamiątkowej tablicy poświęconej Sybirakom  w kościele parafialnym pod wezwaniem świętego Jakuba Apostoła w Jedwabnem, a także z trzecią rocznicą poświęcenia odrestaurowanego Grobu Nieznanego Żołnierza znajdującego się  na parafialnym cmentarzu.

Organizatorami uroczystości byli:  Krzysztof Moenke - Burmistrz Jedwabnego, Ksiądz Dziekan Jerzy Dembiński – Proboszcz Parafii w Jedwabnem, Barbara Dmoch – Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza i Ewa Frączek – Dyrektor Zespołu Szkół Gimnazjalnych i Ponadgimnazjalnych.

W uroczystościach uczestniczyli dostojni goście: Wojciech Dzierzgowski – Wicewojewoda Podlaski, Ksiądz Infułat Jan Sołowianiuk, Marek Olbryś - Radny Sejmiku Województwa Podlaskiego, Adama Sowa - Wicestarosta   Łomżyński, Ksiądz Dziekan Jerzy Dembiński - Proboszcz Parafii  w Jedwabnem, Ksiądz Kanonik Antoni Mierzejewski - Proboszcz Parafii Burzyn, Andrzej Górski – Przewodniczący Rady Miejskiej w Jedwabnem, Henryk Piekarski - Przewodniczący Oddziału Łomża NSZZ „Solidarność”, Bogdan Mieczkowski – Komendant Posterunku Policji w Jedwabnem, Andrzej Narewski – dyrektor Szkoły Podstawowej w Nadborach, przedstawiciele Sybiraków: Helena Karwowska – Prezes Związku Sybiraków w Gminie Jedwabne – i Lucyna Ożarowska – członek Związku Sybiraków, a także uczniowie, rodzice, nauczyciele i pracownicy szkół jedwabieńskich: Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza i Zespołu Szkół Gimnazjalnych  i Ponadgimnazjalnych, w którego skład wschodzą gimnazjum, liceum i szkoła zawodowa.

Uroczystościom towarzyszyły sztandary: Szkoły Podstawowej imienia  Adama Mickiewicza, Publicznego Gimnazjum imienia  Papieża Jana Pawła II, Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych imienia Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Sztandar Polskiego Stronnictwa Ludowego i Sztandar Ochotniczej Straży Pożarnej w Jedwabnem.

Obchody rocznicowe rozpoczęły się w kościele parafialnym o godzinie 9.00 programem artystycznym „Gdy gaśnie pamięć ludzka – dalej niech mówią kamienie…” zaprezentowanym przez uczniów Zespołu Szkół w Jedwabnem. Następnie rozpoczęła się uroczysta Msza Święta  w intencji poległych, pomordowanych i tych, co zginęli za Ojczyznę.  Mszę Świętą odprawił Ksiądz Infułat Jan Sołowianiuk. W swej homilii Ksiądz Infułat podkreślił bohaterstwo i patriotyzm ludzi, którzy swe życie oddali w walce  o Ojczyznę,  a także tragedię deportowanych zesłańców śpiewających słowa: „Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród…”.Powiedział: „Ojczyzna - to Matka. Kochać Ją to cnota, a oddawać za Nią życie to heroizm…”

Po Mszy Świętej uczestnicy uroczystości udali się pod Pomnik Sybiraka znajdujący się  w centrum Jedwabnego. Po odśpiewaniu hymnu państwowego głos zabrał Krzysztof Moenke – Burmistrz Jedwabnego, który stwierdził,  że „Dzień 17 września ma wymiar szczególny. Data ta zbiega się  z momentem rozpoczęcia II wojny światowej, która pochłonęła aż 6 milionów istnień ludzkich. Miliony Polaków zginęło za Ojczyznę w czasie wojennej zawieruchy. Wielu zostało zamordowanych w niemieckich obozach koncentracyjnych lub  na nieludzkiej ziemi radzieckiego Sybiru.  Dla nas mieszkańców miasta i Gminy Jedwabne dzień 17 września jest niezmiernie ważny. Łączy się przede wszystkim z okupacją sowiecką na wschodnich terenach Polski i trzema wywózkami Polaków w głąb Rosji. 17 września kojarzył się nam będzie zawsze z tragiczną narodową historią. W naszej Gminie upamiętniamy te bolesne dla Polaków doświadczenia, skupiając się wokół miejsc pamięci narodowej -  Grobu Nieznanego Żołnierza i pamiątkowej tablicy poświęconej Golgocie Wschodu. Mają one za zadanie przypominać o Sybirakach, czyli  ludziach, którzy zostali wywiezieni z Jedwabnego i okolic, a także z całej wschodniej Polski  w syberyjską tajgę. Tablice i pomniki są symbolem pamięci o naszych korzeniach i historii narodowej,  symbolem patriotyzmu i wyrazem bezgranicznej miłości  do Ojczyzny”.

Burmistrz Jedwabnego przywołał  następnie słowa kardynała Stefana Wyszyńskiego, który mówił: „Gdy gaśnie pamięć ludzka – dalej niech mówią kamienie…”. Zauważył, że naszym obowiązkiem jest pamiętać o ludziach Sybiru i dbać o upamiętnianie narodowej historii w szkole, kościele i w życiu codziennym”.

Następnie Pan Burmistrz - jako gospodarz miasta i Gminy Jedwabne – wyraził swoją wdzięczność dostojnym gościom, którzy przybyli na uroczystości patriotyczne. Podziękował Księdzu Infulatowi, który z serdecznością przyjął zaproszenie i dodał rangi uroczystości. Słowa podziękowania skierował do Sybiraków, którzy swoim katorżniczym życiem tworzyli historię narodową i pielęgnują pamięć o bolesnych wydarzeniach. Podkreślił, że wszystkie patriotyczne przedsięwzięcia związane z wmurowaniem tablicy czy renowacją pomnika były możliwe dzięki otwartości Księdza Dziekana Jerzego Dembińskiego - Proboszcza Parafii  w Jedwabnem, który troszczył się o całokształt przebiegu prac renowacyjnych Grobu Nieznanego Żołnierza  na parafialnym cmentarzu, a także ufundował tablicę upamiętniającą traumę Sybiraków. Szczególne słowa podziękowania skierował do Pana Wicewojewody i Pana Wicestarosty. Podziękował za to, że mimo zapracowania i wielu obowiązków obaj Panowie przyjęli zaproszenie   na Gminne Obchody Pamięci Narodowej w naszej małej ojczyźnie - Jedwabne. Pan Burmistrz podziękował również tym wszystkim, którym leży na sercu patriotyczne wychowanie młodego pokolenia.

Po uroczystościach przy Pomniku Sybiraka zgromadzeni udali się na cmentarz parafialny Parafii Rzymskokatolickiej pod wezwaniem Świętego Jakuba Apostoła w Jedwabnem. Tutaj znajduje się odrestaurowany Grób Nieznanego Żołnierza wzniesiony przez mieszkańców miasta, aby uczcić pamięć często bezimiennych bohaterów - patriotów, którzy polegli w obronie umiłowanej ojczyzny.

Po wspólnym odśpiewaniu „Roty” Marii Konopnickiej pod przewodnictwem Księdza Infułata Jana Sołowianiuka odmówiono modlitwę za poległych i pomordowanych w obronie Ojczyzny.

Kwiaty - będące wyrazem wdzięczności tym wszystkim, którzy życie poświęcili dla umiłowanej ojczyzny – złożyły pod Pomnikiem Sybiraka i przy Grobie Nieznanego Żołnierza następujące delegacje:

1. Krzysztof Moenke - Burmistrz Jedwabnego i Andrzej Górski - Przewodniczący Rady Miejskiej w Jedwabnem

2. Helena Karwowska – Prezes Związku Sybiraków w Gminie Jedwabne i Sybiraczka Lucyna Ożarowska

3. Wojciech Dzierzgowski - Wicewojewoda Podlaski

4. Marek Olbrys - Radny Sejmiku Województwa Podlaskiego

5. Adam Sowa - Wicestarosta   Łomżyński

6. Delegacja Polskiego Stronnictwa Ludowego

7. Delegacja Szkoły Podstawowej imienia Adama Mickiewicza w Jedwabnem

8. Delegacja Szkoły Podstawowej w Nadborach

9. Delegacja Zespołu Szkół Gimnazjalnych i Ponadgimnazjalnych w Jedwabnem

10. Delegacja Dwudziestej Pierwszej Drużyny Harcerskiej „AGAPA – Pomocna Dłoń imienia księdza Kazimierza Lutosławskiego”

Wieniec z biało - czerwonych kwiatów ufundowali Państwo Danuta  i Mieczysław Długołęccy, a złożyła w ich imieniu córka Jolanta wraz z mężem.

W uroczystościach wzięli udział harcerze XXI Starszoharcerskiej Drużyny „AGAPA – Pomocna Dłoń imienia księdza Kazimierza Lutosławskiego”pod opieką Marzeny Bagińskiej, którzy uczestniczyli we Mszy świętej, a także pełnili wartę honorową przy Pomniku Sybiraka i Grobie Nieznanego Żołnierza.

Uroczystości w kościele parafialnym, pod Pomnikiem Sybiraka i przy Grobie Nieznanego Żołnierza miały niezwykle podniosły i patriotyczny charakter. Stały się wspaniałą nauką patriotyzmu i pamięci o historii narodowej dla młodego pokolenia dzieci i młodzieży z jedwabieńskich szkół.

Organizatorzy uroczystości:

Krzysztof Moenke – Burmistrz Jedwabnego

Ksiądz Dziekan Jerzy Dembiński – Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej  w Jedwabnem

Barbara Dmoch - Dyrektor Szkoły Podstawowej imienia  Adama Mickiewicza  w Jedwabnem

Ewa Frączek - Dyrektor Zespołu Szkół Gimnazjalnych i Ponadgimnazjalnych  w Jedwabnem